Niestety podczas codziennego użytkowania powierzchnia garnków i patelni ulega różnego rodzaju zabrudzeniom, a niekiedy również się przypala. To, jak najskuteczniej doczyścić garnki i patelnie, aby wyglądały jak nowe, jest uzależnione od materiału, z jakiego są one wykonane. W naszych kuchniach używamy zarówno naczyń żeliwnych, jak i ze stali nierdzewnej oraz ceramiki, a także tych pokrytych warstwą teflonu lub emalii.
Aby uniknąć powstawania trudnych do usunięcia zabrudzeń wynikających z przypalenia garnków i patelni, zanim zaczniemy używać nowych naczyń, wart zapoznać się dokładnie z instrukcją użytkowania, którą znajdziemy na opakowaniu naczynia. Sprawdźmy również, jakie są zalecenia producenta w zakresie ich czyszczenia i konserwacji, ponieważ nieodpowiednie postępowanie może spowodować trwałe zniszczenie powierzchni naczyń kuchennych. Dowiedz się jak skutecznie wyczyścić przypalony garnek lub patelnię, tak, aby ich nie uszkodzić.
Jak myć garnki i patelnie?
Do codziennego mycia garnków i patelni, niezależnie od materiału, z jakiego są one wykonane, powinniśmy używać delikatnego detergentu (płynu do naczyń) oraz miękkiej gąbki lub ściereczki. Sprawdzą się także delikatne myjki silikonowe.
Nigdy nie używajmy do tego silnie działających środków chemicznych ani ostrych drucianych czyścików, noża, ani żadnych ostrych szczotek, ani detergentów w proszku o dużej granulacji, ponieważ w ten sposób możemy z łatwością uszkodzić powierzchnię naczyń. Ponadto stosowanie do czyszczenia mocno zabrudzonych garnków silnych preparatów przeznaczonych na przykład do mycia armatury łazienkowej i ich niedokładne wypłukanie z naczyń, może powodować ostre reakcje alergiczne oraz zatrucia zagrażające zdrowiu, a nawet życiu. Ponadto, jeśli zniszczymy mechanicznie lub chemicznie powłokę nieprzywierającą ceramiczną, lub teflonową w garnku, albo patelni, wówczas przestanie ona spełniać swoje zadania i potrawy będą przyklejać się do dna naczynia.
Pamiętajmy również o tym, że uszkodzona powłoka teflonowa wydziela substancje szkodliwe dla zdrowia, dlatego bezwzględnie powinniśmy wyrzucić z domu wszelkie teflonowe garnki i patelnie z uszkodzonym na przykład silnie zarysowanym dnem.
Po umyciu warto od razu wytrzeć naczynia do sucha bawełnianym ręcznikiem lub szmatką - dzięki temu unikniemy powstawanie nieetycznych zacieków i plam na powierzchni garnków i patelni.
Jak doczyścić spaleniznę z różnych rodzajów garnków i patelni?
W zależności od tego, z jakiego materiału wykonane jest naczynie kuchenne, uporczywe zabrudzenia, takie jak przypalone jedzenie, usuwamy z niego nieco inaczej. Każdy rodzaj powierzchni jest nieco inny i może ulec uszkodzeniu pod wpływem działania innych metod usuwania spalenizny. Sprawdź, jak czyścić naczynia do gotowania i smażenia z wykonane z różnych materiałów:
1. Żeliwo
Żeliwne garnki i patelnie to ciężkie grube bardzo wolno nagrzewające się, ale i długo trzymające ciepło naczynia. Ich powierzchnia nagrzewa się bardzo równomiernie, co zapobiega przywieraniu jedzenia do ich dna i przypalaniu się potraw. Ciężko więc w nich cokolwiek przypalić, jeśli jednak już się to zdarzy, to najlepiej po prostu namoczyć takie naczynie w ciepłej wodzie bez żadnych detergentów, a następnie delikatnie umyć miękką gąbką. Pamiętajmy, że gorących naczyń tego typu nie powinniśmy nigdy zalewać zimną wodą.
Po umyciu żeliwną patelnię lub garnek należy wytrzeć do sucha, co zapobiegnie ich ewentualnemu rdzewieniu, a następnie wysmarować ich powierzchnię cienką warstwą oleju spożywczego. Olej zakonserwuje naczynia i przywróci im blask.
2. Emalia
Garnki emaliowane to w praktyce naczynia stalowe pokryte kilkoma warstwami emalii. Jest ona odporna na działanie kwasów, nie wchodzi w reakcje chemiczne z żywnością i jest całkowicie antyalergiczna. Powierzchnia emalii jest gładka, dzięki czemu łatwo utrzymać ją w czystości. Niestety jest jednak wrażliwa na uderzenia i może odpryskiwać.
Naczynia emaliowane czasami ulegają przypaleniu, na przykład może się to zdarzyć podczas gotowania w nich mleka, czy gęstych potraw typu zawiesiste zupy, gulasze, puddingi.
Jeśli zdarzy nam się przypalić garnek emaliowany, wówczas na powierzchnię przypalenia wsypmy 2-3 duże łyżki zwykłej soli kuchennej lub sody oczyszczonej i zalejmy wodą do wysokości przypalenia. Następnie zagotujmy wodę i odstawmy do wystygnięcia. Cała spalenizna powinna ładnie odejść. Garnek myjemy na koniec miękką gąbką i zwykłym płynem do naczyń.
Jeśli jasna emalia na garnku uleganie przebarwieniu lub pofarbowaniu, co może się zdarzyć przykładowo przy gotowaniu buraków, wtedy skutecznie ją wyczyścimy sokiem z cytryny. Wystarczy odrobinę soku nalać na myjkę do naczyń i przetrzeć kilkukrotnie naczynie, a następnie dokładnie wypłukać je wodą.
3. Powłoka ceramiczna
Garnki i patelnie ceramiczne należą do najzdrowszych. Ich zalety to między innymi:
- gładka nieporowata powierzchnia odporna na przywieranie potraw,
- odporność na zarysowania,
- antyalergiczność,
- powłoka ceramiczna nie wchodzi w reakcje z potrawami,
- naczynia pokryte ceramiką nie rdzewieją.
Niestety jednak mają one również wady jak na przykład to, że nie są najbardziej wytrzymałe na bardzo wysokie temperatury oraz na nagłe zmiany temperatur. Pod ich wpływem powłoka może pękać. Naczynia z powłoką ceramiczną są również bardzo wrażliwe na zarysowania, dlatego nigdy nie należy myć ich w zmywarce.
Jeśli przypalimy coś w garnku lub na patelni z powłoką ceramiczną, doczyścimy naczynie, zagotowując w nim wodę z płynem do naczyń. Wszelkie resztki żywności przywierające do dna i ścianek naczyń powinny ulec zmiękczeniu i z łatwością usuniemy je ściereczką lub myjką kuchenną.
Do czyszczenia tego rodzaju naczyń nie powinno się używać kwasu cytrynowego, soli ani proszków czyszczących o dużej i średniej granulacji, ponieważ substancje te mogą uszkodzić powłokę ceramiczną.
4. Stal nierdzewna
Garnki ze stali nierdzewnej wybieramy najczęściej ze względu na ich dużą trwałość. Są ładne, eleganckie i łatwe w czyszczeniu. Nie można w nich jednak przygotowywać potraw kwaśnych, ponieważ metal wchodzi w rekcję z kwasami, a także szorować proszkami do mycia i ostrymi myjkami, ponieważ ich powierzchnia stosunkowo łatwo ulega zarysowaniu.
Większość zabrudzeń usuniemy ze stalowych garnków i patelni zwykłą myjką i płynem do naczyń. Jeśli spalenizna jest duża, możemy zagotować w naczyniu wodę z dodatkiem 2-3 łyżek soli. Po jej wystudzeniu bez problemu usuniemy resztki przypalonej potrawy.
5. Teflon
Teflon jest bardzo odporny na działanie środków chemicznych oraz wysokich temperatur, ponadto nie wchodzi w reakcje z przygotowywanymi potrawami. Jego wielką zaletą jest to, że można na nim przygotowywać potrawy bez tłuszczu, a ryzyko przypalenia czegokolwiek jest bardzo małe, ponieważ powłoka teflonowa w garnkach i patelniach jest wysoce nieprzywieralna.
Pamiętajmy, że naczyń teflonowych nie powinno się myć żadnymi detergentami - nawet płynem do naczyń. Producenci zalecają tylko jego jednokrotne użycie do umycia naczynia po zakupie przed pierwszym użyciem. Na co dzień myjemy garnki i patelnie teflonowe po prostu gąbką z samą ciepłą wodą. Nie używamy żadnych proszków ani ostrych myjek, aby nie zarysować powłoki teflonowej. Jeśli zabrudzenia nie chcą zejść, to zagotujmy w garnku lub na patelni samą wodę i odmoczmy przypalenia. Po każdym umyciu dobrze jest posmarować powierzchnię naczynia cieniutką warstwą oleju.
6. Aluminium
Garnki aluminiowe są niezwykle lekkie, łatwo się je myje i szybko się nagrzewają. Nie powinniśmy jednak gotować w nich potraw kwaśnych jak na przykład kiszona kapusta, gdyż metal wchodzi w reakcję z takimi potrawami. Octu lub soku z cytryny możemy użyć jedynie do usunięcia spalenizny. Skuteczna jest również papka z soli nałożona na przypalone miejsce. W praktyce jednak rzadko jest to konieczne, ponieważ naczynia te dosyć łatwo domyć zwykłą wodą z płynem do naczyń.
Jeśli nie mamy pewności, z jakiego materiału został wykonany garnek lub patelnia, którą chcemy doczyścić ze spalenizny, wówczas możemy, zastosować z pomocą przychodzą bezpieczne, uniwersalne metody czyszczenia przypalonych naczyń kuchennych, które możemy zastosować do każdego materiału. Bardzo skutecznym sposobem jest przykładowo zagotowanie w przypalonym naczyniu wody z odrobiną delikatnego płynu do naczyń. Zostawiamy następnie naczynie do stygnięcia wody. W tym czasie przypalone resztki jedzenia rozmoczą się i z łatwością powinniśmy je usunąć.
Natomiast, jeśli garnek przypali się od zewnątrz, wtedy możemy wyczyścić go sodą oczyszczona. W tym celu do miski lub zlewu wlejmy ciepłą wodę, wsypmy do niej dwie duże łyżki sody oczyszczonej i dokładnie wymieszajmy. Wstawmy do takiej mikstury przypalone naczynie na 15-20 minut. W tym czasie spalenizna powinna zmięknąć i z łatwością usuniemy ją zwykłym płynem do naczyń i miękką gąbką do czyszczenia.
Komentarze