Nornice mogą spowodować niemałe straty w każdym ogrodzie, kopiąc podziemne tunele, niszcząc trawniki, cebule kwiatowe i obgryzając korzenie, korę i pąki roślin. Zobacz, jak rozpoznać te popularne szkodniki ogrodowe i w jaki sposób skutecznie się ich pozbyć!
Nornica - co to za zwierzę?
Nornica (Clethrionomys albo Myodes) jest niewielkim gryzoniem zaliczanym do rodziny chomikowatych (Cricetidae) oraz podrodziny karczowników (Arvicolinae).
Zwierzęta te występują naturalnie na terenie Europy, Azji, a także Ameryki Północnej. Są one również powszechnie spotykane w Polsce i uznawane są za szkodnika ogrodowego.
Rodzaje nornic
Wyróżnia się kilka rodzajów nornic, które dzielone są pod względem ich miejsca występowania oraz wyglądu.
Główne rodzaje nornic to:
- Clethrionomys albo Myodes glareolus - nornica ruda,
- Clethrionomys albo Myodes rutilus - nornica rudogrzbieta,
- Clethrionomys albo Myodes californicus - nornica kalifornijska,
- Clethrionomys albo Myodes gapperi - nornica amerykańska,
- Clethrionomys albo Myodes centralis - nornica tienszańska.
W Polsce spotykana jest nornica ruda, która jest jednym z najmniejszych przedstawicieli chomikowatych.
Jak wygląda nornica?
Nornica ruda, która powszechnie występuje w Polsce, jest niewielkim gryzoniem, który często mylony jest z myszą. Są to jednak dwa odmienne gatunki, które można rozpoznać na podstawie ich cech charakterystycznych. Długość ciała nornicy rudej bez ogona wynosi średnio od 8 cm do 13,5 cm, natomiast długość ogona to najczęściej od 3,2 do 7,2 cm. Jej ciało jest wydłużone, z krótkimi łapami. Gryzonie te osiągają niewielką masę, która wynosi od 16 g do 21 g, chociaż zdarzają się również większe osobniki.
Nornice mają małe oczy w czarnym kolorze, które przypominają błyszczące koraliki. Ich uszy są dość duże, zaokrąglone, pyszczek lekko zaostrzony, a nos różowy z niewielkimi, cienkimi wąsami. Zęby nornic są bardzo ostre i mają dłutowaty kształt, dzięki czemu gryzonie te szybko przegryzają różne rodzaje surowców. Ogon nornicy jest dwukolorowy - jasnoszary i ciemnoszary. Jest on słabo owłosiony i widoczne są na nim ułożone pierścieniowo łuski. Ubarwienie nornic najczęściej jest rude albo szaro-rude, natomiast po bokach i od strony brzucha może ono przybierać kolor szary albo biały.
Gdzie najczęściej przebywają nornice?
Nornice można spotkać przede wszystkim w lasach, szczególnie w wilgotnych lasach liściastych oraz mieszanych, w zaroślach, w parkach, szkółkach leśnych, na działkach, w sadach oraz w ogrodach.
Zwierzęta te prowadzą zmierzchowy i nocny tryb życia, natomiast można zobaczyć je również w trakcie dnia, gdy wychodzą na zewnątrz ze swoich nor w poszukiwaniu pokarmu. Nie zapadają w sen zimowy, dlatego pozostają aktywne przez cały rok.
Nornice kopią podziemne systemy tuneli. Tunele tych gryzoni położone są najczęściej dość płytko, w luźniejszej glebie i mają wiele otworów wejściowych. Swoje gniazda nornice tworzą pod drzewami, między korzeniami drzew, w ich spróchniałych pniach albo w ziemi. Są one wyłożone trawami i mchem. Warto wskazać, że nornice nie są spotykane w budynkach, na przykład w stodołach, garażach oraz w innych budynkach gospodarczych w przeciwieństwie do myszy.
Jak szybko rozmnażają się nornice?
Nornice rude rozmnażają się w okresie od kwietnia do października. Czas trwania ciąży u nornicy wynosi od 18 do 21 dni. Jeden miot to najczęściej od 3 do 5 młodych, które przez pierwsze 3 tygodnie życia zależne są od matki. Uzyskują one dojrzałość płciową po około 8-9 tygodniach.
Jedna nornica ruda może mieć średnio 4 mioty w ciągu roku, co daje około 20 młodych rocznie.
Nornice rude rodzą się licznie w okresach dobrych plonów, natomiast wtedy, gdy dochodzi do gorszych zbiorów, ich liczebność maleje.
Czym żywią się nornice?
Nornice mają mieszaną dietę, która zależna jest od pory roku, dlatego zmienia się ona w zależności od dostępności pokarmu. W trakcie wiosny i lata spożywają liście, nasiona, pąki, korę młodych drzew, a także larwy i owady. Z kolei w trakcie jesieni i zimy jedzą głównie owoce, nasiona, kłącza, a także nadziemne części roślin.
Gryzonie te gromadzą pokarm na zimę. Najczęściej są to nasiona, orzechy albo owoce, które przechowywane są w norach. Gdy brakuje im pokarmu, wychodzą na zewnątrz i żerują na korze drzew.
Dlaczego nornice uznawane są za szkodniki?
Nornice mogą spowodować różne szkody w ogrodzie, dlatego uznawane są one za szkodniki. Są przede wszystkim problemem w ogrodach kwiatowych, ponieważ mogą niszczyć kwiaty na rabatach. Również mogą powodować zniszczenia w sadach owocowych. Ze względu na przekopywanie tuneli w gruncie uszkadzają trawniki.
Straty, jakie wywołują nornice, powodują, że są one niemile widzianym gościem w wielu przydomowych ogrodach, a także w gospodarstwach rolnych, szkółkach roślin.
Jakie szkody wywołują nornice?
Nornice mogą spowodować następujące rodzaje szkód:
- Zniszczony grunt poprzez budowę systemu podziemnych korytarzy o wielu wylotach,
- Widoczne na powierzchni gruntu kopce, które powodują uszkodzenie trawników,
- Obgryziona kora drzew, szczególnie widoczna na młodszych drzewkach,
- Nadgryzione części roślin - kłącza, gałęzie, pąki, liście, owoce i inne ich elementy,
- Wysychanie kwiatów cebulowych, takich jak tulipany, lilie, których cebule zjadane są przez nornice.
Czy nornice są groźne dla ludzi?
Zasadniczo nornice nie są szkodnikami groźnymi dla człowieka, ponieważ prowadzą one nocny tryb życia i unikają kontaktów z ludźmi.
Nornica
Warto jednak wskazać, że mogą być nosicielem hantawirusa. Jest to wirus powodujący gorączkę krwotoczną z zespołem nerkowym. Do zakażenia dochodzi głównie na skutek wdychania rozpylonego moczu albo odchodów gryzoni.
Z jakimi zwierzętami mylone są nornice?
Nornice rude bywają mylone z innymi gryzoniami, które mogą również powodować poważne szkody w ogrodzie. Nornice myli się z poniższymi zwierzętami:
Myszy polne
Najczęściej uznawane są one za myszy polne, ponieważ mają podobny do nich kształt i ubarwienie. Można odróżnić je pomiędzy sobą głównie na podstawie wielkości ciała - nornice są mniejsze od myszy, a także mają od nich krótsze łapy i ogony.
Krety
Również nornice mylone są z kretami, ponieważ budują one podziemne korytarze. Krety budują charakterystyczne korytarze i kopce oraz spożywają dżdżownice, natomiast nie niszczą one korzeni roślin. Z kolei nornice powodują zniszczenia wśród roślin ogrodowych.
Norniki
Norniki mają bardzo podobny wygląd oraz nazwę do nornic, ale są one innym gatunkiem zwierzęcia. Norniki różnią się od nornic swoją dietą - preferują jedzenie trawy zamiast podziemnych części roślin.
Ryjówki
Ryjówki bywają nazywane nornicami czarnymi, chociaż nie są one zaliczane do tego samego gatunku. Ryjówki mają czarne ubarwienie futra i charakterystyczny, wydłużony ryjek. Nie potrafią samodzielnie kopać nor w ziemi, dlatego często używają nor wykopanych przez inne zwierzęta, na przykład nornice.
Karczowniki
Karczownik jest gryzoniem zaliczanym do chomikowatych, ale w porównaniu do nornic jest on większy. Karczowniki kopią systemy nor ze spiżarniami i spędzają większość czasu pod ziemią. Ich tunele mają większy przekrój w porównaniu do tuneli nornic - najczęściej to około 5 cm. Przy zakończeniu tuneli karczowników nie widać kopczyków.
Jacy są naturalni wrogowie nornicy?
Występowanie naturalnych wrogów nornicy w danym miejscu powoduje mniejsze ryzyko zagnieżdżenia się tych szkodników.
Do naturalnych wrogów nornicy zaliczane są poniższe zwierzęta:
- Kot,
- Pies,
- Kuna domowa i leśna,
- Łasica,
- Tchórz zwyczajny,
- Myszołów zwyczajny,
- Sowa,
- Lis rudy.
Jak zabezpieczyć ogród przed nornicami?
Zabezpieczenie ogrodu przed nornicami jest bardzo ważne zarówno wtedy, gdy szkodniki te jeszcze się w nim nie pojawiły, jak i wtedy, gdy już w nim zagościły i celem jest zapobieganie ich ponownemu pojawieniu się na danym terenie.
Utrzymuj porządek w ogrodzie
Aby zmniejszyć ryzyko rozmnażania się nornic w ogrodzie, warto systematycznie utrzymywać w nim porządek. Należy na bieżąco usuwać z ogrodu resztki roślin, na przykład chwasty i skoszoną trawę, a także regularnie wyrywać chwasty z rabat, ponieważ mogą one przyciągać szkodniki.
Unikaj wysokiej ściółki
Nornice bardzo często wybierają tereny, na których znajduje się wysoka ściółka. Chociaż stosowanie ściółki wokół roślin jest korzystnym zabiegiem, to jednak zbyt gruba warstwa ściółki może również przyciągać te gryzonie.
Koś wysoką trawę
Nornice lubią również przebywać na terenach z wysoką trawą, dlatego dobrym sposobem, aby zapobiegać ich pojawieniu się w ogrodzie, jest regularne koszenie trawy.
Zasadź rośliny odstraszające nornice
Istnieje szereg roślin, które wykazują właściwości odstraszające nornice ze względu na wydzielany przez nie zapach. Można zatem wykorzystać je jako naturalną profilaktykę.
Do roślin, które odstraszają nornice, zaliczane są przede wszystkim:
- Nostrzyk,
- Mięta,
- Czosnek,
- Żywotnik - tuja,
- Czosnek niedźwiedzi,
- Korona cesarska - szachownica cesarska,
- Wilczomlecz,
- Czarna porzeczka.
Można również wykorzystać zerwane rośliny powyższych gatunków i umieścić je w tunelach wydrążonych przez nornice, aby je odstraszać.
Stosuj siatki zabezpieczające na drzewa
Nornice mogą obgryzać korę drzew, szczególnie młodszych drzewek. Aby skutecznie je zabezpieczyć, warto nałożyć na nie siatki ochronne. Odpowiednio drobna siatka sadownicza, na przykład wykonana z tworzywa sztucznego, ochroni pnie drzew. Dodatkowo w trakcie zimy można zastosować osłony wykonane ze słomy, które poprawiają odporność drzewek na niskie temperatury.
Sadź cebulki kwiatów w koszykach
Aby ochronić cebule kwiatów przed nornicami, warto zastosować specjalne osłonki w formie koszyków z tworzywa sztucznego. Umieszczone w nich cebule będą wtedy zabezpieczone przed tymi szkodnikami.
Jak pozbyć się nornic?
Jeśli nornice już teraz bytują w ogrodzie, konieczne staje się zastosowanie innych metod. Jakie są skuteczne sposoby na pozbycie się nornic?
Wykorzystaj odstraszacz na nornice
Dobrym sposobem na odstraszanie nornic oraz innych rodzajów gryzoni może być wykorzystanie odstraszaczy. W sprzedaży można znaleźć różne rodzaje odstraszaczy na nornice, na przykład są to odstraszacze wibracyjne oraz odstraszacze akustyczne. Emitują one wibracje albo dźwięki, które są nieprzyjemne dla tych gryzoni, co powoduje, że unikają one danego miejsca.
Odstraszacze tego typu najczęściej są wbijane w ziemię i mogą one zabezpieczyć nawet około 800 m2 przestrzeni. Dostępne są modele zasilane bateryjnie oraz odstraszacze solarne, które wykorzystują energię promieniowania słonecznego. Skuteczność tej metody bywa jednak dyskusyjna, dlatego nie zawsze gwarantuje ona optymalne efekty.
Używaj repelentów na nornice
Repelenty to rodzaj preparatów, które mają na celu odstraszanie. W sprzedaży można znaleźć różne rodzaje repelentów na nornice, na przykład w formie płynów, proszków lub kulek, także o naturalnym składzie. Zawierają one głównie substancje zapachowe, które nie są lubiane przez szkodniki.
Repelenty przeznaczone są do bezpośredniego stosowania w norach i tunelach. Po ich zastosowaniu gryzonie powinny wynieść się z danego miejsca.
Ustaw żywołapki na nornice
Aby w humanitarny sposób pozbyć się nornic z ogrodu, można wykorzystać żywołapki. Jest to rodzaj specjalnych pułapek, których zadaniem jest chwytanie żywych zwierząt. Są one wyposażone w mechanizm, który zamyka się automatycznie, gdy nornica wejdzie do środka pułapki.
Żywołapki na nornice umieszcza się przy wejściach do nor. Gdy zwierzę schwyta się w pułapkę, można wywieźć je z dala od ogrodu, na przykład do lasu.
Wykorzystaj pułapki na nornice
Tego typu pułapki mają na celu zlikwidowanie nornic. Składają się one z mechanizmu, który automatycznie zatrzaskuje się wtedy, gdy zwierzę wejdzie w pułapkę.
Pułapka na nornice
Takie pułapki na nornice są wielokrotnego użytku, dlatego po złapaniu jednego szkodnika można wykorzystać je ponownie.
Zapal świece dymne na nornice
Świece dymne uznawane są za efektywny sposób na nornice i inne szkodniki w ogrodzie. Są one umieszczane po zapaleniu w otworach korytarzy nornic i po zapaleniu emitują preparat biobójczy.
Zamów usługę gazowania - fumigacji nornic
Tego rodzaju usługa świadczona jest przez firmy DDD. Jest ona wysoce skuteczna i powoduje zatrucie szkodników. Zastosowanie tej metody zalecane jest wtedy, gdy żadne inne nie przyniosą rezultatu.
Gazowanie, które określane jest również jako fumigacja, polega na wpuszczeniu do tuneli wydrążonych przez nornice fosforowodoru, który jest trującym gazem. Gaz ten rozprzestrzenia się po tunelach i wchodzi w reakcję z glebą, a następnie stopniowo się uwalnia.
Komentarze