Twardość wody - jak ją sprawdzić? Czym jest twarda woda?

Twardość wodyW większości mieszkań w Polsce z kranów płynie twarda woda. Panuje powszechne przekonanie, że taka woda jest szkodliwa. Nie jest ono jednak jednoznacznie prawdziwe. To prawda, że twarda woda przysparza sporo problemów eksploatacyjnych, ponieważ powoduje ona osadzanie się uciążliwego i trudnego do usunięcia kamienia się w rurach, na armaturze łazienkowej i kuchennej oraz różnego rodzaju naczyniach. Dowiedz się, czym jest twarda woda i jak ją zmiękczyć?

Kamień jest nie tylko nieestetyczny, ale również negatywnie wpływa na funkcjonowanie instalacji wodnej i skraca żywotność urządzeń codziennego użytku, takich jak: czajniki elektryczne, pralki czy zmywarki do naczyń.

Czy jednak twarda woda jest szkodliwa dla zdrowia? Dla większości z nas nie. Twardość wody wynika z wysokiej zawartości w niej jonów wapnia i magnezu, które są korzystne dla naszego organizmu. Nie mamy więc podstaw do obaw o nasze zdrowie z powodu picia twardej wody. Prawdą jest jednak, że twarda woda może wpływać niekorzystnie na stan skóry osób z przewlekłymi schorzeniami skórnymi. Twarda woda dla większości z nas nie jest więc niezdrowa, ale - niestety - może ona nie być zbyt smaczna. Aby poprawić walory użytkowe i smakowe wody, możemy ją filtrować lub zmiękczać.

Twarda woda - co to znaczy?

Twardość to cecha wody, która wynika bezpośrednio z zawartości w niej soli mineralnych. Najważniejsze z nich to sole wapniowe i magnezowe, ale mogą to być również sole glinu, manganu czy żelaza.

Twardość ogólną wody możemy podzielić na:

  • twardość węglanową, którą tworzą wodorowęglany, węglany oraz wodorotlenki wapnia i magnezu. Ten rodzaj wody nazywany jest przemijającym, ponieważ jest usuwany w procesie gotowania;
  • twardość niewęglanową - ten rodzaj wody tworzony jest przez inne związki wapnia i magnezu. Mogą to być na przykład azotany, chlorki, krzemiany, siarczany. Jest on trwały i nie znika przy podgrzewaniu i gotowaniu wody.

Jak sprawdzić twardość wody?

Informację o twardości wody, która płynie z kranu w naszym mieszkaniu, znajdziemy na stronie internetowej firmy wodociągowej, która nam ją dostarcza. Dane takie są na bieżąco aktualizowane. Z kolei, jeśli mamy własne ujęcie wody, to aby stwierdzić stopień jej twardości, musimy ja oddać do analizy do:

  • laboratorium prywatnego,
  • stacji sanitarno-epidemiologicznej,
  • uczelni wyższej, która wykonuje takie badania.

Najprostszą metodą sprawdzenia, czy nasza woda kranowa jest twarda, jest przetestowanie jej na prostym testerze kropelkowym do sprawdzania jakości wody, który kupimy na przykład w marketach budowanych. Pamiętajmy jednak, że taki test da nam jedynie ogólny zarys jakości wody bez podania dokładnych zawartości poszczególnych soli mineralnych.

Kategorie twardości wody

Twardość ogólna (całkowita) wody stanowi sumę wszystkich postaci jonów wapnia i magnezu występujących w wodzie (zarówno tych powodujących twardość trwałą, jak i przemijającą). Dopuszczalny zakres twardości wody w Polsce jest bardzo szeroki. Wynosi on aż od 60 do 550 mg CaCO₃/dm³.

  • Poniżej wartości 100 woda jest uznawana za bardzo miękką;
  • Od 100 do 200 za miękką;
  • Od 200 jest już średnio twarda;
  • Powyżej 350 jest określana jako twarda;
  • a powyżej 550 jako bardzo twarda.

Często nie potrzeba wykonywać analizy składu wody, aby stwierdzić, że nasz woda jest twarda.

Wyraźne oznaki twardości wody

  • Osadzanie się na armaturze łazienkowej, kuchennej i naczyniach białego nalotu kamienia;
  • Wytrącanie się szarego lub brązowego kamienia z wody podczas jej gotowania w czajniku czy garnkach;
  • Lekko gorzkawy smak, który jest charakterystyczny dla twardej wody;
  • W twardej wodzie słabo zaparzają się niektóre rodzaje herbat;
  • W wodzie z dużą zawartością soli wapnia i magnezu słabo pienią się różnego rodzaju detergenty, na przykład: mydła, szampony, proszki do prania.

Czy twarda woda jest szkodliwa?

Krąży powszechna opinia, że twarda woda jest szkodliwa dla zdrowia. Nie jest to prawda. Wapń i magnez zawarte w wodzie są naszemu organizmowi bardzo potrzebne. Bez nich zaburzonych zostaje wiele procesów metabolicznych i pojawiają się problemy zdrowotne. Nie powinniśmy więc obawiać się spożywania twardej wody zawierającej jony wapnia i magnezu.

Prawdą jest jednak, że taka woda może na przykład wysuszać skórę podczas mycia czy kąpieli. Dla osób ze zdrową skórą nie powinno to jednak stanowić większego problemu. Wystarczy sięgać po nawilżające środki myjące i kosmetyki pielęgnacyjne. Natomiast bardzo twarda woda może podrażniać skórę chorą, alergiczną i bardzo wrażliwą, więc osobom z poważniejszymi problemami skórnymi zaleca się filtrowanie lub zmiękczanie wody.

O ile twarda woda nie powinna zaszkodzić naszemu zdrowiu, to już zdecydowanie pewne jest to, że wpływa ona niekorzystnie na funkcjonowanie instalacji wodnej oraz różnego rodzaju urządzeń, do których trafia. Głównym problemem jest tutaj tak zwana twardość przemijająca wody, bo to za jej sprawą jony wapnia i magnezu wytrącają się w postaci osadów, które odkładają się na przykład na:

  • ściankach rurek instalacji wodnych,
  • na bębnie i grzałce pralki,
  • w czajnikach elektrycznych,
  • na garnach i szklankach,
  • w zmywarce,
  • na armaturze łazienkowej.

Taki kamień to nie tylko problem estetyczny, niestety jego obecność zwiększa awaryjność urządzeń domowych oraz wyraźnie skraca ich żywotność. Jeśli więc trafiająca do naszego mieszkania woda wodociągowa jest twarda, to zdecydowanie warto pomyśleć o jej zmiękczaniu lub filtracji.

Jak zmiękczyć twardą wodę?

Jeśli zastanawiasz się, jak poprawić jakość twardej wody, to rozwiązania są dwa. Pierwszym z nich jest zmiękczanie wody, a drugim jej filtrowanie. Przyjrzyjmy się bliżej tym metodom.

Zmiękczanie wody

Warto regularnie zmiękczać twardą wodę choćby po to, by uniknąć problemów z eksploatacją różnego rodzaju urządzeń domowych, które mają z nią styczność.

Jeśli chcemy skutecznie zmiękczyć wodę dopływającą do całej instalacji w mieszkaniu, to warto zainteresować się montażem automatycznego zmiękczacza wody. Urządzenie to ma postać kolumny, w której znajduje się odpowiednio dobrane złoże (żywica jednowymienna). Rodzaj złoża dobierany jest na podstawie analizy składu wody. Chodzi tu nie tylko o określenie zawartości poszczególnych soli wapnia i magnezu, ale również innych jak na przykład żelaza i manganu. Jeżeli jest ich zbyt dużo, wówczas konieczne jest zastosowanie odżelaziacza i odmagnaniacza - bez nich zmiękczanie wody nie powiedzie się.

Żywica jednowymienna znajdująca się w kolumnie zmiękczacza wody zawiera obojętne dla instalacji wodnej jony sodowe. Kiedy przepływa przez nią twarda woda, następuje wymiana jonów wapnia i magnezu. Po nasyceniu złoża, konieczne jest jego wypłukanie roztworem wody z solą kuchenną. Podczas tego zabiegu jony wapnia i magnezu są wymywane ze złoża i zastępowane jonami sodowymi. Woda z płukania kierowana jest do kanalizacji.

Choć taka metoda zmiękczania wody jest bardzo skuteczna i efektywna, to jednak montaż automatycznego zmiękczacza wiąże się ze sporymi kosztami. Ponadto do jego funkcjonowania niezbędne jest podłączenie urządzenia do kanalizacji i doprowadzenie w jego pobliże instalacji elektrycznej.

Wśród urządzeń do zmiękczania wody swoich zwolenników mają także tak zwane magnetyzery. Ich skuteczność nie jest jednoznacznie potwierdzona, jednak wielu użytkowników jest zadowolonych z ich działania. Te małe urządzenia montowane bezpośrednio na instalacji nie zmieniają składu jonowego wody, a jedynie powodują zmianę formy znajdujących się w niej węglanów. Dzięki nim związki te mają wytrącać się w postaci miękkiego mułu, który jest łatwy do wypłukania, a nie twardego kamienia niszczącego instalację oraz urządzenia.

Niedrogą doraźną metodą zmiękczania wody na przykład w pralce czy zmywarce są też różnego rodzaju tabletki, płyny i proszki zmiękczające wodę. Są one skuteczne i z pewnością przedłużają żywotność urządzeń, jednak trzeba pamiętać, że nie chronią instalacji wodnej, którą woda trafia do urządzeń.

Filtrowanie wody

Bardzo dobrym sposobem na zmiękczenie wody, a także poprawę jej ogólnej jakości oraz smaku i zapachu jest filtrowanie.

Rodzajów filtrów do wody jest bardzo wiele. Możemy zdecydować się na proste i niedrogie filtry dzbankowe zmiękczające wodę do picia i poprawiające jej smak oraz zapach. Bardzo dobre są także filtry węglowe montowane bezpośrednio na kranie. Taka filtracja poprawi jakość wody, którą spożywamy, ale - niestety - w żaden sposób nie ochroni instalacji wodnej, armatury oraz urządzeń w domu.

Dlatego warto rozważyć bardziej kompleksowe rozwiązanie w postaci dużego centralnego filtra, który będzie oczyszczać i zmiękczać całą wodę trafiającą do naszej instalacji wodnej. Dzięki takiemu urządzeniu pozbędziemy się twardości wody w kranach oraz w rurach doprowadzających ją do pralki, zmywarki i innych sprzętów gospodarstwa domowego.

Niewątpliwie jednym z najlepszych rodzajów dostępnych w sprzedaży filtrów centralnych do wody są filtry działające na zasadzie odwróconej osmozy, które usuwają z wody twardość, ale też metale ciężkie i inne związki toksyczne oraz bakterie.

Kamień z wody potrafi bardzo utrudnić sprzątanie i zmywanie, a także nawet o połowę zmniejszyć żywotność pralki, zmywarki czy czajnika elektrycznego. Zdecydowanie warto więc zmiękczać wodę. To, jaką metodę zmiękczania wybierzemy, zależy od wyjściowej jakości wody trafiającej do instalacji, naszych potrzeb, a także możliwości finansowych. Jeśli nie możemy pozwolić sobie na centralne zmiękczanie wody, warto dbać na bieżąco o nasze urządzenia, za każdym razem stosując do prania i zmywania środki zmiękczające wodę. Odkamieniajmy też na bieżąco czajnik oraz garnki. Można do tego użyć specjalnych środków usuwających kamień, ale bardzo skuteczne są też domowe sposoby, jak na przykład: ocet czy sok z cytryny.

Komentarze